Egzama: Belirtileri, Tedavisi ve Nedenleri


Dermatit, günlük hayatta çok sık karşılaşılan, egzama olarak da bilinen ve çok çeşitli yaş aralıklarında her iki cinsiyette de görülebilen bir cilt rahatsızlığıdır. Beklenmedik anlarda alevlenebilen, kaşıntılı bir durum olduğu için kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Egzama; çok sayıda nedeni ve birden fazla türünün olması, başka deri hastalıkları ile karışabilmesi, belirtilerinin kişiden kişiye farklılık göstermesi bakımından önemli bir cilt hastalığıdır ve tedavisinde uzmanlık şarttır.


Egzama kaşıntılı, cildin kızarması ve kabarık bir görünüm almasıyla karakterize bir hastalıktır. Deri sağlıklı görünümünden uzaklaşmıştır. Bununla birlikte ciltte kuruluk, çatlama ve su dolu kabarcıklar oluşabilir.
Atopik dermatit genellikle çocukluk çağı egzaması olarak bilinen bir egzama türüdür. 

Atopi, alerjik hastalıklara kalıtsal olarak yatkınlık anlamına gelir ve alerji ile ilişkili diğer hastalıklarda da kullanımı söz konusudur. Buradan da anlaşılacağı üzere bazı egzama türleri alerjik bünyelerde daha sık rastlanan fakat başka sebeplerle de tetiklenen bir cilt hastalığıdır. Ailesinde genetik olarak alerji durumu olan bireylerde diğer bireylere kıyasla görülme sıklığı çok daha yüksektir.

 Atopik egzama hastaların büyük çoğunluğunda (%90) 5 yaşından önce ortaya çıkar ve genellikle ergenliğe doğru gerilerken nadiren de olsa erişkin yaşta da görülebilmektedir. Atopik dermatit denilen çocukluk çağı egzaması ilerleyen yaşlarda astım ve daha sonra allerjik rinite ilerleyebilir. Bu sürece ''atopik yürüyüş'' denilmektedir. Yani; çocukluk çağında oluşan egzama kişinin ilerleyen dönemlerinde alerji ile tetiklenen rinit, astım gibi bazı hastalıklara da yatkınlığını artırabilir. Bu durum kişinin hem çocukluk çağı hem de yetişkinlik süresince hayat kalitesini olumsuz etkilemesine sebep olur.


Atopik dermatitin kişiden kişiye değişmekle birlikte en sık görülen belirtisi cilt kuruluğudur. Özellikle gece uyku sırasında şiddetlenen kaşıntılı bu egzama, genellikle dirsek, diz kıvrımı, boyun gibi katlantı bölgelerinde; rengi pembe, kırmızı, kahverengiye kadar değişebilen yaralar şeklinde görülür. Ayrıca ellerde, ayaklarda, göz kapaklarında, bebeklerde kafada görülebilir.

Kişi bu lekeleri kaşıdığı için ve cilt bariyeri bozulduğu için zamanla kabuklanma ve iltihaplanma görülür. Kişide özellikle gece olan yoğun kaşıntı nedeniyle uykusuzluk vb. durumlar görülmeye başlar. Cilt kuruduğu için hassaslaşır ve kızarmaya meyilli bir hale gelir. Bazı yerlerde kalınlaşmış bir deri görülebilir. Cilt bütünlüğünün bozulması, cildin dışarıdan gelebilecek tüm etkenlere karşı savunmasız kalması bazı enfeksiyonlara, mevcut egzamadan başka problemlere de sebep olabilir. Bu durum tedaviyi daha da güçleştirir. 

Cilt, bariyer tabakası bozulduğu zaman normal fonksiyonu olan su tutma, nem dengesini sağlama, mikroorganizmalara karşı deriyi ve vücudu savunma gibi asıl işlevlerini yerine getiremez. Genellikle bu belirtiler ataklar şeklinde gelir ve şiddetlendiği dönemler haricinde kişi rahatsızlık duymayabilir.


Atopik dermatit oluşumunda genetik faktörlerin etkili olduğu bilinse de ortaya çıkma sebebi tam olarak bilinmemektedir. Genetik ile birlikte çevresel faktörelerin de atopik egzama başlamasında ve alevlenmesinde etkili olduğu bilinmektedir. Bazı yiyecekler ve vücuda temas eden kıyafetler vücutta aşırı reaksiyona sebep olabilir ve atopik dermatit alevlenmesine sebep olabilir. Bu durum kişiden kişiye değişmekle birlikte; özellikle kış aylarında giyilen yün kıyafetler, banyoda ve el yıkamada kullanılan kimyasal içerikli sabun, şampuan ve duş jelleri, stres, bazı enfeksiyonlar ve yiyecekler ile birlikte ev tozu akarları, hayvan tüyleri, ilkbaharda artan polenler ve yoğun güneş maruziyeti de bu egzamanın alevlenmesine sebep olabilir. 

Atopik dermatit olgularının önemli bir kısmı yaş ile birlikte gerileme göstermekle birlikte, hastaların bir kısmında ergenlik ve yetişkin dönemde de devam edebilir, hatta ileri yaşta da ortaya çıkabilmektedir. Genetik olarak hem annede hem babada alerjik hastalıkların olduğu çocuklarda görülme olasılığı sadece ebeveynlerin birinde alerjik hastalık olan çocuklara göre daha sıktır. Atopik dermatit, astım, alerjik rinit gibi alerjik hastalıklar birbirini takip edebildiği için çocuklar takip edilmelidir. Örneğin, egzama görülen çocuklarda yaş ilerlediğinde alerjik rinit, alerjik astım gibi rahatsızlıklar da görülebilir..


Atopik dermatit, şiddeti mevsimsel olarak değişebilen bir hastalıktır. Kalıcı bir tedavisi olmamakla birlikte semptomlar sırasında alınan önlemler sonucu hastalığın atak dönemi daha hafif bir şekilde atlatılabilir. Bazı vakalarda tedaviye gerek duymadan belirtiler kendi kendine geçebilir. 

Egzamada tedavinin asıl amacı cilt bariyerinin korunması, cildin nemlendirilerek kuruluğun giderilmesi, kaşıntının giderilerek yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve kaşıntıya bağlı ciltte oluşabilecek enfeksiyonların önlenmesidir. Atak dönemlerinin dışında normal cilde göre daha hassas olan atopik cildin sağlıklı halde tutulabilmesi için de koruyucu önlemler almak gerekmektedir.


Atopik dermatitte temel tedavi cildin nemlendirilmesidir. Bunun dışında, kaşıntının şiddetli olduğu bölgelere kısa süreli kortizonlu ve devamında kortizonsuz kremler verilmektedir. Egzamaların üzerine eklenebilen bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için lokal olarak uygulanan antibiyotikli kremler ya da şiddetli enfeksiyon olması durumunda ağızdan antibiyotik tedavileri de verilebilmektedir. 

Ayrıca kaşıntıyı baskılamak için antihistaminik şuruplar da verilir. Bütün bu tedavilerle gerilemeyen, şiddetli atopik dermatit tedavisinde sistemik kortizonlu ilaçlar ya da bu egzamayı alevlendiren hücreleri baskılayan bazı ilaçlar da dermatoloğunuz tarafından uygun görülürse başlanabilir. Atopik dermatit hastalarında cilt kuruluğu kaşıntı ve hastalık alevlenmesine sebep olabildiği için cildin nem dengesini geri kazanması amacıyla düzenli periyotlarla cilt özel kremlerle nemlendirilir. Hastanın günlük olarak yeterli su içmesi de burada önem taşır.

 Hastalık alevlenmesinde kısa süreli kullanılan kortizonlu kremlerin mutlaka dermatoloğunuzun önerdiği şekilde kullanılması önemlidir. Kortizonlu kremler her ne kadar lokal olarak uygulansa da cilt üzerinde incelme, kılcal damar görünümünde artış, çatlak oluşumu gibi yan etkilere neden olabilir. Çok çeşitli egzama kremleri bulunmakla birlikte kişinin yaşına ve hastalığının şiddetine göre farklı tip kremler reçete edilebilmektedir.

Egzama

Dermatit, günlük hayatta çok sık karşılaşılan, egzama olarak da bilinen ve çok çeşitli yaş aralıklarında her iki cinsiyette de görülebilen bir cilt rahatsızlığıdır. 

Güneşin ve yaş almanın etkisiyle deri kalitemiz bozuluyor. Cilt eski elastikiyetini kaybediyor. Maskeler hayatımıza girdiğinden beri göz çevresi ve alın gibi maske dışında kalan bölgelerimiz daha çok dikkat çekiyor. Deri sağlığımızı korumak, sağlıklı yaş almak için öncelikle tüm yüzümüze, maskeyle kapattığımız yerler de dahil, güneş koruyucularımızı mutlaka sürelim. 

Bunun için de içeriğini bilmediğiniz güneş koruyucuları değil, eczane ürünü, doktorunuzun önerdiği, güvenilir güneş koruyucuları tercih edin. Aksi takdirde, bir faydası olmadığı gibi, zararı dokunacaktır. Bununla birlikte güneş gözlüğü kullanmak da çok önemli tabii ki. Göz doktorunuzun da önerisiyle hem göz sağlığınız hem de göz çevresi deri sağlığınız için güneş gözlüğü kullanın.


Kaz ayakları, kaş arası ve alın çizgilerinin oluşmaması, oluşanların giderilmesi, daha canlı bakışlar için olmazsa olmaz uygulama botulinum toksin (botoks) uygulamalarıdır. Evde, günlük cilt bakımında, yüz temizliği sonrasında, göz çevresine, özellikle kuru cilde sahip kişilerin nemlendiricilerini sürmesi, sabah tekrar yüz temizliği sonrası güneş koruyucu krem sürülmesi yeterli olacaktır.


Göz temizliği için çay ağacı özü içeren göz şampuanları kullanılabilir. Ayrıca göz altındaki ince kırışıklıklar, göz altı çöküklüğü ve morluğu gibi değişiklikler, olduğumuzdan daha yorgun görünmemize sebep olabilir. Bunlar için de göz altı mezoterapileri ya da göz altı dolguları uygun hastalarda yapılabilir. Göz çevresi derisinin sağlığı için uyku düzeni, doğru beslenme, bol su içme de oldukça önemlidir.



Göz çevresi derisi, cildimizin en ince olduğu bölge. Bu nedenle oldukça hassas. Göz çevremize sürdüğümüz kozmetik ürünleri seçerken ekstra özen göstermeliyiz. Sürülen kozmetiklere bağlı gelişen alerjiler sıklıkla öncelikle göz çevresinde kendini belli eder. Kuruluk, kaşıntı, kızarıklık, ödem göz çevresinde geliştiğinde genellikle vücuda ve yüze temas eden kozmetiklerden şüpheleniriz. Bu nedenle kullanacağımız makyaj ürünleri güvenilir ürünler olmalı. Kozmetiklere karşı alerjik bir durum olup olmadığı bazı testlerle anlaşılabilir.


Evde yapılabilecek alerji testi; kozmetik ürünün yakın zamanda güneşe maruz kalmamış , 5 cm lik kılsız bir bölgeye (ön kol iç yüzü, kulak arkası, boyun yan bölgesi gibi) günde 2 kez 1 hafta boyunca uygulanması. 1 hafta içinde veya bu bir haftanın sonunda o bölgede kızarıklık, kuruluk, kaşıntı gibi egzama bulguları gelişirse o ürüne karşı alerjiniz var demektir. Dolayısıyla bu ürünü kullanmamak göz çevrenizde gelişebilecek alerjik reaksiyonlardan koruyacaktır.



Güneşin etkisiyle yüzümüzde renk eşitsizlikleri, gözeneklerde belirginleşme, ince kırışıklıklar, sarkmalar, deri elastikiyetinde bozulmalar, benler, lekeler, deri kanserleri ortaya çıkabilir. Yaz aylarında güneş ışınlarına bağlı olarak göz kısma, kaş çatma gibi reflekslerimizden dolayı artan mimik hareketlerimizden sonra bu bölgelerde önce sadece mimik yaptığımızda oluşan kırışıkları fark ederiz (Dinamik kırışıklıklar). Ancak bu kırışıklıklar giderek o bölgelere yerleşir ve bir süre sonra sadece mimik yaptığımızda değil normal zamanlarda da o kırışıklıklar fark edilir hale gelir (Statik kırışıklıklar). Dinamik kırışıklıklar için botoks zamanımızı geçirirsek bu kırışıklıklar artık statikleşir. Botoks ile tamamı açılamaz hale gelir başka uygulamalara da ihtiyaç duyulur.


Ayrıca güneşin etkisiyle kahverengi lekeler gelişebilir. Yaş ve yıllar içerisinde maruz kalınan korunmasız güneş ışınlarının etkisiyle yeni benler gelişebilir, hatta bu benlerden deri kanserleri gelişebilir.
Sonuç olarak üst yüzümüzü diğer bölgeler gibi güneşte koruyalım, güneş gözlüğü kullanmaya özen gösterelim. Vakti geldiğinde botoksumuzu ertelemeyelim. Günlük cilt bakım rutinimize göz çevresi temizleme ürünlerimizi ve göz çevresi kremlerimizi mutlaka ekleyelim.

Göz Çevresi Bakımı

Güneşin ve yaş almanın etkisiyle deri kalitemiz bozuluyor. Cilt eski elastikiyetini kaybediyor. Maskeler hayatımıza girdiğinden beri göz çevresi ve alın gibi maske dışında kalan bölgelerimiz daha çok dikkat çekiyor.


Akne (sivilce), pilosebase ünite dediğimiz kıl folikülü ile birlikte yağ bezlerinin inflamasyonu sonucu oluşan komedon (siyah/beyaz noktalar), enfekte kızarık kabarıklıklar ya da kistlerle seyredebilen, iz bırakabilen uzun süreli bir deri hastalığıdır.



Ergenlik ve genç erişkinlik dönemindeki kişilerin yaklaşın %50’sinde görülebilmekle birlikte sıklığı giderek azalsa da her yaşta görülebilir.


· Ergenlik çağında neden sık görülür?


Ergenliğin başlaması ile birlikte androjen hormonlarındaki artış sonucu sebase bezler yani yağ bezleri aktifleşir ve derideki yağ üretimi artar. Artan yağ miktarı, gözenekleri tıkayarak; komedonlara, tıkanmış gözeneklerin içinde bakterilerin yerleşmesini kolaylaştırarak orta/şiddetli akne oluşumuna sebep olur.

· Ergenlik çağında sivilcelere karşı ne önerirsiniz? Günlük nasıl bir bakım yapılmalı?


Sivilcelerle mücadelede;
Cilt tipine uygun bir temizleyici ürün ile sabah akşam yüz temizlenmeli.
Dermatoloğunuzun verdiği tedavi edici kremler (antibiyotik/benzoil peroksit/retinoik asit/azelaik asit) düzenli olarak kullanılmalı ve ayda bir kontrole gidilmeli.


Tedavi edici kremlerle birlikte cildinize ve aknelerinizin şiddetine uygun destek ürünler ve nemlendiriciler kullanılmalı (C vitamini serum, retinol serum, salisilik asit içerikli tonik/serumlar, hyaluronik asit içeren serum ve kremler)

 Sabunla yüz yıkamak önerilirdi, ne kadar doğru?


Sabunlarla temizlemenin avantajı; derideki gözenekleri tıkayan yağ tabakayı ve deri artıklarını temizlemedeki yüksek etkinliği iken, dezavantajı; deride hassasiyete ve tahrişe sebep olabilmesidir. Ayrıca sabunlar deri pH’ını artırarak bakteriyel florayı değiştirebilir ve bunun sonucunda komedon ve akneyi artırabilmektedir. İdeal bir temizleyici; komedojenik ve alerjik olmamalı, irritasyon yapmamalı. 

Bu nedenle gerçek sabunlar akne tedavisinde kullanılamaz. Akne tedavisinde kullanılabilecek sabunlar; sindet barlar (sentetik temizleyiciler), çay ağacı özlü, kükürtlü, yosun özlü, salisilik asit içerikli sabunlar olabilir.

Nasıl önlem alınır? Beslenme tarzı önemli mi?


Akneye eğilimli bir cildiniz varsa, cildin uygun bir şekilde temizlenmesi, nemlendirilmesi, gerektiğinde uygun güneş koruyucu ve makyaj ürünlerinin kullanılması önemlidir.
Nemlendirici ürünler, su bazlı ve yağsız olmalı ve ihtiyaç halinde günde iki kez kullanılmalıdır.


İdeal akne kamufle edici ürünler yağlı, komedojenik olmamalı, doğal bir görünüm sağlamalı, kolay uygulanabilmeli.


Beslenme tarzı akne oluşumunda ve tedavisinde oldukça önemli.
· Hangi gıdalar cildi bozar, akneye neden olur? (Asitli, yağlı vs...)
Batı tipi beslenmenin ve yüksek glisemik indeksi olan gıdaların akneyi artırdığı ile ilgili kuvvetli veriler bulunmaktadır. Ayrıca süt ve süt ürünlerinin fazla tüketilmesi de akne oluşumuna sebep olabilmektedir.


· Güzel, sağlıklı bir cilt için hangi gıdalar olmazsa olmaz? (Su mesela...)
Diyetin akne üzerine etkisi hala tartışmalı olsa da sebze, meyve, balık yiyen kişilerde akneye daha az rastlandığı ile ilgili veriler bulunmaktadır. Ancak balık yağı, çinko, probiyotik kullanımının akne üzerine olumlu bir etkisi olduğu ile ilgili yeterli veri yoktur.

· Yetişkinlerde akne nedenleri nelerdir?


Akne ergenlik döneminde daha sık görülse de sanılanın aksine sadece ergenlik dönemine özgü değildir. Her yaşta görülebilir. Yetişkinlerde aknenin en sık sebepleri arasında; yağlı cilt yapısı, hormonal değişiklikler, kadınlarda polikistik over sendromu, beslenme tarzı, kozmetik ürünler, maske kullanımı yer almaktadır.


· Hem ergenlerde hem de yetişkinlerde ne zaman tedavi gerekir, ne zaman hekime başvurmalı?


Akne tedavisinde en çok yapılan hatalardan biri ‘ergenlik sivilcesi’ ya da ‘kendi kendine geçer’ diyerek vakit kaybetmek. Çünkü yetişkin aknesi de, ergenlik aknesi de iz bırakabilir. İzlerin tedavisi akne tedavisinden çok daha uzun ve zorlu bir yol. Dolayısıyla her yaşta akne hastasının düzenli olarak dermatoloğuna başvurması önemli.


Aknede tedavi seçimi hastanın yaşına, aknenin şiddetine, tutulum alanına ve hastanın tercihine göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Öncelikle cildinize uygun günlük cilt bakım rutininizi oluşturuyoruz.
Bununla birlikte aknenizin şiddetine uygun krem ya da ağızdan ilaç tedavilerine başlıyoruz.





-Antibiyotikli kremler
-Retinoik asit içerikli serumlar/kremler
-C vitamini içeren kremler
-Lazer tedavileri (Q-Switched lazer, Nd-YAG lazer, Fraksiyonel lazer)
-Altın iğneli radyofrekans tedavileri
-Peelingler, akne maskeleri
-Ağızdan alınabilen antibiyotikler ya da A vitamini içeren kapsüller yer alıyor.

Akne tedavisinde sabırlı olmak gerekiyor. Hastanın tedaviye uyumu ve doktor / hasta iletişimi tedavi yanıtında çok önemli. Genellikle ayda bir kez tedavi yanıtını değerlendirmek, gerekirse değişiklik yapmak için hastalarımızı görmek istiyoruz. İlaçlara başlamadan önce karşılaşılabilecek yan etkiler ve tedavi süreciyle ilgili sorularınızı, çekincelerinizi doktorunuzla konuşmalısınız. Akne tedavisi bittikten sonra eğer izler kaldıysa, iz şiddetine uygun krem, lazer, mezoterapi, prp, dermapen , altın iğneli radyofrekans gibi işlemler planlayabiliyoruz.

Akne Tedavisi

Akne (sivilce), pilosebase ünite dediğimiz kıl folikülü ile birlikte yağ bezlerinin inflamasyonu sonucu oluşan komedon (siyah/beyaz noktalar), enfekte kızarık kabarıklıklar ya da kistlerle seyredebilen, iz bırakabilen uzun süreli bir deri hastalığıdır.

Blog

Egzama

Göz Çevresi Bakımı

Akne Tedavisi