Psoriazis (Sedef Hastalığı)

Seboreik Dermatit: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Seboreik dermatit, saçlı deri, yüz, göğüs arası ve vücut kıvrımlarında pullanmaya ve kepeklenmeye sebep olan bir cilt hastalığıdır. Hastalık yetişkinlerde görülebileceği gibi bebeklerde de olabilir. Bazı hastalarda tedaviye ihtiyaç duymadan da düzelebilir. Ancak hastalığa bağlı semptomlar ağır seyredebilir ve hastanın günlük hayatını olumsuz etkileyebilir.Bu gibi durumlarda tedaviye ihtiyaç duyulur.

Seboreik dermatit, özellikle kafa derisini etkileyen bir deri hastalığıdır. Bu hastalık ciltte kızarmaya, pullanmaya ve kepeklenmeye neden olur. Saçlı deri dışında kaşlar, burun kenarları, göğüs arası, sırt ortası, kulak ve vücut kıvrımları gibi sebase (yağ) bezlerin en aktif olduğu bölgelerde de görülebilir. Bebeklerin kafa derisinde konak olarak bilinen problemin ortaya çıkmasına neden olur. Seboreik egzama olarak da bilinen bu hastalık tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşebilir. Bazı kişilerde hastalığın sebep olduğu belirtilerin düzelmesi içinse tekrar eden tedavi uygulamaları gerekebilir. Hastalıktan etkilenen bölgelerin düzenli olarak uygun şampuanlarla yıkanması belirtilerin hafiflemesine yardımcı olur.

Seboreik dermatit belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En sık karşılaşılan belirtiler:

Kafa derisinde, kaşlarda veya sakalda kepeklenme

Kafa derisinde, yüzde, koltuk altlarında, göğüste, meme altlarında sarımsı beyazımsı kabuklanma

Hastalarda görülen bu belirtiler; stres, mevsim geçişi, soğuk ve kuru hava gibi durumlarda şiddetlenme eğilimindedir.

Seboreik dermatit, özellikle üç yaş altındaki bebeklerde konak adı verilen kafa derisinde sarı-kahverengi kabuklanma ile karakterize bir durumun gelişmesine yol açabilir. Çoğu bebek bir yaşına kadar konak probleminden kurtulur. Ancak bazı bebeklerde bu sorun ergenliğe kadar devam edebilir.

Hastalığın belirtileri pek çok hastaya çok ciddi bir sıkıntı oluşturmayabilir. Ancak belirtiler hastanın günlük yaşamında zorluğa neden oluyorsa ya da hasta saçındaki kepeklenmeden, ciltteki lezyonlarından rahatsızsa mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmalıdır. Yine ciltte bir enfeksiyon oluştuysa da doktor kontrolüne gitmek gerekir. Hastanın ciltteki sorunların geçmesi için evde uyguladığı yöntemler yeterli olmuyorsa bir uzmana danışması faydalı olacaktır.

Seboreik dermatite en çok stresin sebep olduğu bilinse de neden olan durumlar henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak uzmanların hastalık gelişiminde etkili olabileceğini düşündüğü bazı durumlar söz konusudur. Bunlardan ilki Malassezia Furfur adı verilen mantar cinsinin ciltteki yağ üretiminden sorumlu kısımları etkilemesiyle ortaya çıkar. Normalde Malassezia furfur mantarı normal, sağlıklı ciltte de bulunur. Ancak cildi yağlanmaya eğilimli olan kişilerde ya da bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda bu mantar yayılarak cilt problemlerine neden olabilir.

Seboreik dermatit gelişiminde rol oynayabileceği düşünülen diğer durumlar ise bağışıklık yanıtındaki bozulma (immunsupresyon), Parkinson hastalığı, yüz felci, beslenmedeki değişiklikleri (çinko eksikliği, niasin ve pridoksin eksikliği) dir.

Kişide seboreik dermatit oluşma riskini artıracak çeşitli faktörler vardır. Bu risk faktörleri:

Bağışıklık sisteminde zayıflamaya neden olan AIDS, bazı kanser türleri ve bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı

Kalp krizi, inme gibi ağır tıbbi durumlardan sonra

Parkinson hastalığı, depresyon gibi psikiyatrik ve nörolojik hastalıklar

Seboreik dermatit özellikle bebeklerde ve 20-50 yaş arası yetişkinlerde görülür. Bu hastalık erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır. Yine yağlı cilt tipine sahip kişilerde de seboreik dermatit riski artmıştır.

Seboreik Dermatit Teşhisi Nasıl Konulur?

Seboreik dermatitin tanısı, doktorun yaptığı deri muayenesi ile konulur. Seboreik dermatit diğer cilt hastalıklarıyla karışabileceğinden nadiren de olsa tanı için deriden biyopsi alınması gerekebilir. Seboreik dermatit ile sık karışan cilt problemleri:

Psöriazis (Sedef hastalığı): Sedef hastalığı da ciltte kızarıklığa ve pullanmaya sebep olur. Seboreik dermatitten farkı, pullanmanın daha çok olması ve lezyonların gümüş grisi-beyaz renkte ve daha kalın olmasıdır.

Atopik Dermatit:; Diz arkası, dirsek önü ve boyun katlarında kaşıntıya ve kızarıklığa neden olur. Çoğu hastada egzama tekrar eden bir özellik gösterir.

Tinea Versicolor: Bu hastalıkta cilt döküntüleri genellikle sırt ve göğüste yer alır. Bu döküntüler, seboreik dermatitte olduğu gibi kırmızı ve kaşıntılı değildir.

Rosacea (Gül hastalığı): Bu hastalık genellikle yüzde kızarıklığa ve sivilce benzeri döküntüye sebep olur. Ayrıca bu hastalıkta pullanma azdır.Ancak Rozase, seboreik dermatitle birliktelik gösterebilir.

Seboreik dermatitin tedavisinde temel olarak tıbbi şampuanlar, kremler ve losyonlar kullanılır. Hastanın evde yapacağı çeşitli uygulamalar da hastalık belirtilerinin hafiflemesini sağlayabilir.

Seboreik tedavisinde kullanılan ilaçlar:

İnflamasyonu azaltan şampuan, krem ve merhemler: Çeşitli kortikosteroid içeren ürünler kafa derisine uygulanabilir. Bu ürünler kullanımı oldukça kolay ürünlerdir. Ancak kullanım sırasında ihtiyaç olan minimum dozda kullanılmasına dikkat edilmelidir. Bu ürünlerin aralıksız olarak uzun süreli kullanımı; ciltte incelme, kalıcı kızarıklık gibi yan etkilere neden olabilir. Kalsinörin inhibitörü ilaç grubuna ait olan takrolimus ve pimekrolimus içeren kremler de seboreik dermatit tedavisinde kullanılabilir. Bu ürünlerin yan etkisi, kortikosteroid içeren ürünlerin yan etkilerine göre daha azdır. Yanma, kızarıklık, hassasiyet gibi etkileri tolere edilebilecek düzeydedir.

Antifungal içeren krem ve şampuanlar: Hastadaki belirtilerin şiddetine göre doktor ketokonazol adı verilen antifungal (mantar önleyici) içerikli krem ve şampuanları reçete edebilir.

Antifungal içeren haplar: Hastanın semptomları diğer tedaviler ile düzelmiyorsa, dermatoloğunuzun kontrolünde oral kullanılan antifungal ilaçlar tedavide kullanılabilir.

Seboreik dermatit, evde uygulanabilecek basit yöntemler ve yaşam tarzı değişiklikleriyle tedavi edilebilir. Bu uygulamalarla hastalığa bağlı gelişen belirtilerde düzelme sağlanabilir. Evde uygulanan yöntemlerin başarılı olması için hastanın cilt tipini, hastalığının şiddetini iyi bilmesi gerekir. Bu bilgiler ışığında yapılacak uygulamalar daha etkili olur.

Hastalar, kafa derisinde kepek oluşumunu engellemek için kepek karşıtı şampuanları kullanabilir. Çinko pirition, selenyum sülfit, ketokonazol, katran, salisilik asit içeren şampuanların kullanımı kepeğe karşı fayda sağlayabilir. Hasta bu ürünleri sırayla deneyerek kendisi için en uygun ürünü seçebilir. Uygun ürünün haftada 3-4 kez kullanılması genellikle yeterli olur.

Seboreik tedavisinde yararlı olabilecek diğer uygulamalar:

Kafa derisine mineral yağı ya da zeytinyağı sürmek ve birkaç saat bu şekilde beklemek ardından saçların yıkanması derinin yumuşamasını sağlar. Daha sonra saçın nazikçe taranması ile kafa derisindeki kepekler, pullanmalar ortadan kaldırılmış olur.

Yüz ve kafa derisinin yumuşak bir sabun ile düzenli olarak yıkanması, seboreik dermatite karşı etkili olabilir. Cildin kurumaması için cildin yıkandıktan sonra uygun nemlendiricilerle nemlendirilmesi gerekir.

Ciltteki lezyonlar üzerine düşük doz kortikosteroid içeren kremler uygulanabilir. Eğer bu kremler etkili olmazsa çeşitli karışımlar tercih edilebilir.

Saç şekillendirici kremler, saç spreyleri ve jölelerin kullanımına, seboreik dermatit tedavisi sonlanana kadar ara verilmesi gerekir.

Yüzde kaş, burun kenarlarında ve sakal,bıyık bölgelerinde şikayetleri olan kişilerin uygun temizleyicilerle yüzlerini yağdan arındırması ve sonrasında uygun nemlendiricileri kullanmaları gerekir. Kısa süreli düşük doz kortikosteroid içeren kremler, kalsinörün intibitörü içeren kremler, çay ağacı özlü yıkama sabunları bu amaçla kullanılabilecek ürünler arasındadır.

Seboreik dermatitin kirpiklerde pullanmaya yol açtığı durumda, kirpikler bebek şampuanı ya da çay ağacı özü içerikli göz şampuanları ile yıkanabilir. Düzenli olarak yıkamanın yanı sıra kirpiklerdeki pullar pamuklu çubuklarla (kulak çubuğu gibi) dikkatlice temizlenebilir.

Konak sorunu olan bebeklerde ise ilaç içermeyen şampuanlar kullanılmalıdır. Kafa derisini zeytinyağı ile yumuşattıktan sonra yıkanan bebeğin saçları yumuşak bir tarakla taranarak konak döküntüleri temizlenebilir.

Baharatlı yiyecekler de seboreik dermatiti alevlendirebileceğinden acı, baharatlı gıdaları azaltmak seboreik dermatit alevlenmesini hafifletecektir.

Seboreik dermatite benzeyen cilt lezyonlarına sahip kişiler, evde yapılan uygulamalarla bu sorundan kurtulamıyorsa bir sağlık merkezine başvurmalıdır. Ayrıntılı inceleme ile lezyon oluşumuna neden olan durumun tanısı konabilir.

Seboreik Dermatit

Akne (sivilce), pilosebase ünite dediğimiz kıl folikülü ile birlikte yağ bezlerinin inflamasyonu sonucu oluşan komedon (siyah/beyaz noktalar), enfekte kızarık kabarıklıklar ya da kistlerle seyredebilen, iz bırakabilen uzun süreli bir deri hastalığıdır.

Ergenlik ve genç erişkinlik dönemindeki kişilerin yaklaşın %50’sinde görülebilmekle birlikte sıklığı giderek azalsa da her yaşta görülebilir.

Ergenlik çağında neden sık görülür?

Ergenliğin başlaması ile birlikte androjen hormonlarındaki artış sonucu sebase bezler yani yağ bezleri aktifleşir ve derideki yağ üretimi artar. Artan yağ miktarı, gözenekleri tıkayarak; komedonlara, tıkanmış gözeneklerin içinde bakterilerin yerleşmesini kolaylaştırarak orta/şiddetli akne oluşumuna sebep olur.

Ergenlik çağında sivilcelere karşı ne önerirsiniz? Günlük nasıl bir bakım yapılmalı?

Cilt tipine uygun bir temizleyici ürün ile sabah akşam yüz temizlenmeli.

Dermatoloğunuzun verdiği tedavi edici kremler (antibiyotik/benzoil peroksit/retinoik asit/azelaik asit) düzenli olarak kullanılmalı ve ayda bir kontrole gidilmeli.

Tedavi edici kremlerle birlikte cildinize ve aknelerinizin şiddetine uygun destek ürünler ve nemlendiriciler kullanılmalı (C vitamini serum, retinol serum, salisilik asit içerikli tonik/serumlar, hyaluronik asit içeren serum ve kremler)

Sabunla yüz yıkamak önerilirdi, ne kadar doğru?

Sabunlarla temizlemenin avantajı; derideki gözenekleri tıkayan yağ tabakayı ve deri artıklarını temizlemedeki yüksek etkinliği iken, dezavantajı; deride hassasiyete ve tahrişe sebep olabilmesidir. Ayrıca sabunlar deri pH’ını artırarak bakteriyel florayı değiştirebilir ve bunun sonucunda komedon ve akneyi artırabilmektedir. İdeal bir temizleyici; komedojenik ve alerjik olmamalı, irritasyon yapmamalı. Bu nedenle gerçek sabunlar akne tedavisinde kullanılamaz. Akne tedavisinde kullanılabilecek sabunlar; sindet barlar (sentetik temizleyiciler), çay ağacı özlü, kükürtlü, yosun özlü, salisilik asit içerikli sabunlar olabilir.

Nasıl önlem alınır? Beslenme tarzı önemli mi?

Akneye eğilimli bir cildiniz varsa, cildin uygun bir şekilde temizlenmesi, nemlendirilmesi, gerektiğinde uygun güneş koruyucu ve makyaj ürünlerinin kullanılması önemlidir.

Nemlendirici ürünler, su bazlı ve yağsız olmalı ve ihtiyaç halinde günde iki kez kullanılmalıdır.

İdeal akne kamufle edici ürünler yağlı, komedojenik olmamalı, doğal bir görünüm sağlamalı, kolay uygulanabilmeli.

Beslenme tarzı akne oluşumunda ve tedavisinde oldukça önemli.

Hangi gıdalar cildi bozar, akneye neden olur? (Asitli, yağlı vs...)

Batı tipi beslenmenin ve yüksek glisemik indeksi olan gıdaların akneyi artırdığı ile ilgili kuvvetli veriler bulunmaktadır. Ayrıca süt ve süt ürünlerinin fazla tüketilmesi de akne oluşumuna sebep olabilmektedir.

Güzel, sağlıklı bir cilt için hangi gıdalar olmazsa olmaz? (Su mesela...)

Diyetin akne üzerine etkisi hala tartışmalı olsa da sebze, meyve, balık yiyen kişilerde akneye daha az rastlandığı ile ilgili veriler bulunmaktadır. Ancak balık yağı, çinko, probiyotik kullanımının akne üzerine olumlu bir etkisi olduğu ile ilgili yeterli veri yoktur.

Akne ergenlik döneminde daha sık görülse de sanılanın aksine sadece ergenlik dönemine özgü değildir. Her yaşta görülebilir. Yetişkinlerde aknenin en sık sebepleri arasında; yağlı cilt yapısı, hormonal değişiklikler, kadınlarda polikistik over sendromu, beslenme tarzı, kozmetik ürünler, maske kullanımı yer almaktadır.

Hem ergenlerde hem de yetişkinlerde ne zaman tedavi gerekir, ne zaman hekime başvurmalı?

Akne tedavisinde en çok yapılan hatalardan biri ‘ergenlik sivilcesi’ ya da ‘kendi kendine geçer’ diyerek vakit kaybetmek. Çünkü yetişkin aknesi de, ergenlik aknesi de iz bırakabilir. İzlerin tedavisi akne tedavisinden çok daha uzun ve zorlu bir yol. Dolayısıyla her yaşta akne hastasının düzenli olarak dermatoloğuna başvurması önemli.

Aknede tedavi seçimi hastanın yaşına, aknenin şiddetine, tutulum alanına ve hastanın tercihine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Öncelikle cildinize uygun günlük cilt bakım rutininizi oluşturuyoruz.

Bununla birlikte aknenizin şiddetine uygun krem ya da ağızdan ilaç tedavilerine başlıyoruz.

-Retinoik asit içerikli serumlar/kremler

-Lazer tedavileri (Q-Switched lazer, Nd-YAG lazer, Fraksiyonel lazer)

-Ağızdan alınabilen antibiyotikler ya da A vitamini içeren kapsüller yer alıyor.

Akne tedavisinde sabırlı olmak gerekiyor. Hastanın tedaviye uyumu ve doktor / hasta iletişimi tedavi yanıtında çok önemli. Genellikle ayda bir kez tedavi yanıtını değerlendirmek, gerekirse değişiklik yapmak için hastalarımızı görmek istiyoruz. İlaçlara başlamadan önce karşılaşılabilecek yan etkiler ve tedavi süreciyle ilgili sorularınızı, çekincelerinizi doktorunuzla konuşmalısınız. Akne tedavisi bittikten sonra eğer izler kaldıysa, iz şiddetine uygun krem, lazer, mezoterapi, prp, dermapen , altın iğneli radyofrekans gibi işlemler planlayabiliyoruz.

Sivilce (Akne) Tedavisi

Leke Hastalıkları

Saç Dökülmesi

Rozase Hastalığı: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Güllenme hastalığı veya diğer adıyla rozase, özellikle yanak ve burun üzerinde kızarıklığa, akne benzeri lezyonlara neden olan bir deri hastalığıdır. Rozase toplumda sık görülen bir rahatsızlıktır. Her yaştan insanı etkileyebilen bu hastalık özellikle orta yaşlı ve açık tenli kadınlarda görülür. Rozasenin tedavisi semptomları hafifletmeye yöneliktir.

Gülleme hastalığı (rozase), ciltte kızarıklık oluşumuna ve cilt altındaki kılcal damarların belirgin hale gelmesine yol açan kronik bir cilt problemidir. Bu hastalık ciltte içi iltihap dolu küçük kırmızı lezyonlara neden olur. Gülleme hastalığı zaman zaman alevlenir ve hastalığa bağlı oluşan belirtiler şiddetlenir. Bu alevlenme dönemi birkaç hafta sürebileceği gibi birkaç ay da sürebilir. Alevlenme dönemi geçtikten sonra semptomlar hafifler.

Rozase hastalığı, hastalıktan etkilenen bölgelere ve ciltte oluşan lezyonlara göre farklı alt türlere bürünebilir. Rozasenin alt tipleri:

Tip 1: Eritema Telenjiektazik Rozase (ETR) alt tipi; yüzde kızarıklık ve cilt yüzeyine yakın belirgin kılcal damarlar ile karakterizedir.

Tip 2: İnflamatuar / Papülopüstüler tipte, ciltte akne yani sivilce benzeri lezyonlar görülür. Bu alt tipi orta yaşlı kadınlarda daha sık görülür.

Tip 3: Fimatöz Rozase olarak adlandırılan rozase alt tipi ile nadiren karşılaşılır. Bu alt tip genellikle burun derisinin kalınlaşması (Rinofima) ile tanınır. Rinofimaya erkeklerde daha sık rastlanır ve çoğunlukla diğer rozase alt tipleriyle birlikte görülür.

Tip 4: Oküler rozase olarak adlandırılan bu alt tipte belirtiler genellikle gözde yoğunlaşmıştır.

Gül hastalığında görülen semptomlar alt tiplere göre değişkenlik gösterir.

Gül hastalığının Tip 1 (ETR) alt tipinde görülen belirtiler:

Yüzün ortasında başlangıçta gelip geçici, zamanla kalıcı hale gelen bir kızarıklık

Görünür hale gelen ince kılcal damarlar

Kuru,gergin, kaba yapıda cilt olarak sıralanabilir.

Tip 2 / Papülopüstüler tipte karşılaşılan semptomlar:

Oldukça kırmızı görünen ve akne benzeri lezyonları olan cilt

Tip 3 / Rinofima yani kalınlaşan burun derisi ile karakterize rozase türünde görülen belirtiler:

Alın, yanak, çene ve kulak üzerindeki ciltte kalınlaşma

Görülebilir hale gelen kan damarları olarak sıralanabilir.

Tip 4 / Oküler rozaseada görilen belirtiler ise şu şekildedir:

Göz kapaklarında çatlamış kan damarları

Rozase gelişiminin altında yatan mekanizmalar henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Genetik ve çevresel faktörlerin hastalığın gelişiminde birlikte rol aldığı düşünülür. Rozase yetersiz hijyen koşulları nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık değildir.

Bazı durumlar, bu hastalığın alevlenmesine neden olabilir. Bu durumlara örnek olarak:

Aşırı sıcak veya aşırı soğuk ortamlar

Kan damarlarında genişlemeye neden olan ilaçlar (örneğin bazı tansiyon ilaçları)

Gülleme hastalığı herhangi bir kişide ortaya çıkabilir. Ancak kadınlar, 30 yaş üzeri grupta yer alanlar, açık tenli kişiler, sigara içenler ve ailesinde rozase hastası bulunanlar bu hastalık açısından risk altındadır.

Rozase tanısı için spesifik bir test yoktur. Doktor hastayı muayene eder ve ciltteki lezyonları inceler. Hastaya belirtilerinin ne zamandır olduğu, ara ara daha belirgin hale gelip gelmediği, belirtileri tetikleyen faktörler sorulabilir. Hastadaki cilt lezyonlarının lupus, sedef, egzama gibi diğer rahatsızlıklara bağlı olup olmadığı tespit edilmeye çalışılır. Tüm bu bilgiler ışığında hastanın hikayesi ve muayenesi Rozase ile uyumluysa tanı konulur.

Rozase ile Birlikte Ortaya Çıkan Semptomlar Nelerdir?

Rozase hastalığı gözün en dış tabakasının iltihaplandığı konjonktivit rahatsızlığına neden olabilir.

Konjonktivit; gözde kaşıntı, sulanma, kızarıklık gibi belirtilerin oluşmasına yol açabilir.

Rozase hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Rozase hastalarına yapılan tedavinin amacı semptomları hafifletmek, şikayetlerinin gerilemesini sağlamaktır. Ancak dönem dönem alevlenmeler olabilir. Şikayetler tekrarlayabilir. Tedavide reçeteli ilaçlar ve doğru cilt bakım uygulamaları beraber yürütülmelidir.

Gülleme hastalığının tedavi süresi hastalığın şiddetine ve hastada görülen belirtilerin yoğunluğuna göre değişkenlik gösterir. Tedavisi başarılı bir şekilde yapılan hastalarda dahi hastalık nüksedebilir.

Rozase tedavisinde kullanılan ilaçlar şöyledir.

Kızarıklık giderici kremler: Hafif ve orta şiddetli rozase tedavisinde yüzün etkilenen kısımlarına uygulanan jel ya da krem benzeri ilaçlar reçete edilebilir. Brimonidin ve oksimetazolin içeren ilaçlar kılcal damarların genişlemesini önleyerek yüzdeki kızarıklığı azaltabilir. Bu ilaçlar uygulandıktan sonraki 12 saat içerisinde etki gösterir. Ancak ilaçların etkileri geçici olduğundan iyileşmenin devam etmesi için ilaçlar düzenli aralıklarla cilde uygulanmalıdır.

Hafif şiddetli rozase tedavisinde yüzdeki kızarıklık üzerinde çok etkili olmayan ama akne benzeri lezyonların iyileşmesini sağlayan kremler de mevcuttur. Azelaik asit, metronidazol ve ivermektin bu ilaçlara örnektir. Azelaik asit ve metranidazolün ciltte gözle görülür bir etkisi olması için 2-6 hafta geçmesi gerekir. İvermektin için bu süre daha da uzun olabilir. Ancak ivermektin ile hastalık daha uzun süre remisyona (gerilemeye) girebilir.

Oral Antibiyotik: Orta ve ağır rozase tedavisinde akne benzeri lezyonlar için doksisiklin benzeri antibiyotikler kullanılabilir.

Oral Akne İlacı: Diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen ağır rozase vakalarında izotretinoin ilacı reçete edilebilir. Bu ilaç oldukça güçlüdür ve rozasedeki akne benzeri lezyonların iyileşmesini sağlar. İzotretinoin ilacını gebelerin kullanması sakıncalıdır.

Rozasenin tedavisinde lazer ve diğer ışık bazlı tedavi yöntemleri de ciltteki kızarıklığın giderilmesi için kullanılabilir. Bu tedavilerde cildin doğal görünümüne kavuşması için tekrarlayan seanslar gerekebilir.

Rozase hastaları uygulayacakları bazı cilt bakım önerileri ile hastalığın alevlenme sıklığını azaltabilir, hastalığa bağlı oluşan belirtilerin hafiflemesini sağlayabilir. Yapılabilecek cilt bakım uygulamaları şu şekildedir:

Rozase ataklarına neden olan tetikleyici durumların, yiyeceklerin, içeceklerin belirlenmesi ve bu tetikleyicilerden uzak durulması gerekir. Avokado, zencefil, lahana gibi antioksidan özelliği olan ve yüksek miktarda B vitamini içeren yiyeceklerin tüketimi artırılabilir.

Günlük olarak güneş kremi kullanılmalıdır. Güneş kremi seçerken kremin hem Ultraviyole A (UVA) hem de Ultraviyole B (UVB) ışınlarına karşı koruma sağlamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kremin koruyuculuk derecesi 30 SPF ve üzeri olmalıdır. Güneş kremi topikal ilaçla birlikte kullanılırsa cilde önce ilaç sürülmeli ardından güneş kremi uygulanmalıdır.

Yüz bölgesini güneşten korumak için öğlen saatlerinde dışarı çıkmaktan kaçınmalı, dışarı çıkılacaksa şapka takılmalıdır. Soğuk havalarda ise şal veya atkı kullanılarak yüz bölgesi rüzgardan korunmalıdır.

Yüze çok dokunulmamalı, yüz bölgesi keselenmemelidir. Yüzü temizlemek için sabun harici temizleyici maddeler kullanılmalı ve cilt düzenli olarak nemlendirilmelidir. Cilt bakımı için alkol veya diğer irritan maddeleri içermeyen ürünler tercih edilmelidir.

Rozase, kişinin hayat kalitesini düşüren bir durumdur. Bu hastalığın kesin bir çözümü olmasa da uygun tedavi ile hastanın şikayetlerini azaltmak mümkündür. Rozase tedavisi için dermatoloji bölümüne başvurulmalıdır. Oküler rozase, gözü de etkileyebilir. Bu nedenle oküler rozase hastaları dermatolojiye ek olarak göz hastalıkları bölümüne de gidebilir. Sağlıklı günler dileriz.

Rozasea


Alopesi areata, saç, sakal, bıyık, kaş, kirpik bazen de göğüste, sırtta, bacak ve kollarda görülebilen, ani başlangıçlı, kalıcı olmayan kıl dökülmeleri ile karakterize bir hastalıktır. Toplumdaki yaygın inanışın aksine bulaşıcı değildir ve erkek/dişi gibi tipleri bulunmamaktadır.


Saç ve kıl dökülmeleri; oval/dairesel, ağ biçiminde, ense bölgesinde geniş bir alanı tutan ya da kaş ve kirpiklerin dökülmesi şeklinde görülebilir. Bazen de Alopesi Totalis dediğimiz; tüm yüz ve saçlı derideki kıl dökülmeleri şeklinde ya da Alopesi üniversalis denilen; tüm saç ve vücut kıllarının dökülmesi şeklinde görülebilmektedir. Beraberinde tırnaklarda değişiklikler de olabilmektedir.
Kimlerde görülür?
Alopesi areatanın sebebi tam olarak bilinmese de, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin (stres) tetikleyebildiği otoimmün (kişinin kendi bağışıklık sisteminin kendi dokularına karşı olan toleransını kaybetmesi) bir hastalıktır. Genellikle gençlerde görülür. Vitiligo, atopik dermatit, otoimmün tiroid hastalıkları, Lupus gibi romatolojik hastalıklar, Diyabet, pernisiyöz anemi gibi diğer otoimmün hastalıklarla birliktelik gösterebilir.


Tedavi; hastalığın yaygınlığına, süresine, hastanın yaşına, kadınlarda gebelik ve emzirme durumuna göre değişmektedir. Saçkıran kendiliğinden (spontan) iyileşebilen bir hastalık olmasıyla birlikte, sosyal ve psikolojik etkileri nedeniyle tedavi edilmesi gerekmektedir.
Tedavide;
Topikal tedaviler;
· Kortizonlu ya da kortizonsuz krem/sprey tedavileri, bazı kıl köklerini uyarıcı kremler ya da majistral solüsyonlar uygulanabilir. Saçlı derinin %50’sinden fazlasının tutulduğu, yaygın hastalık durumunda topikal immunoterapi solüsyonları da uygulanabilmektedir.
Fototerapi;
· Uygun hastalarda PUVA, UVB gibi ışık tedavileri kullanılabilir.
Sistemik tedaviler;
· Topikal tedavilere yanıt vermeyen hastalık durumunda iğne ya da ağızdan alınan ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir.
Enjektabl tedaviler;
· Uygun hastalarda, problemli bölgelere, uygun dozlarda kortizon enjeksiyonları yapılabilir. Bunun dışında PRP, Mezoterapi gibi saç dökülme tedavileri alopesi areatada tedaviyi destekleyebilir.


Alopesi areata ani başlangıçlı bir saç hastalığıdır. Önleyecek bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak stresle ilişkisi bilindiğinden, hastalara stresten uzak durması, baş edilemeyecek stres varlığı durumunda profesyonel destek alınması, yeni saç çıkışının hızlandırılması ve alopesi areatanın tedavisi için dermatoloğa başvurmalarını önermekteyiz.
Ne kadar yaygın?
Alopesi areata dermatoloji polikliniklerine sık başvuru sebepleri arasında yer almaktadır. Toplumda alopesi areata ile yaşam boyu karşılaşma riski %2’dir. Sıklığı 100.000 kişide ortalama 20 olarak bilinmektedir. Ailede alopesi areata öyküsü olanlarda bu oran artmaktadır. En sık görülme yaşı 25-36 arasındadır.

Alopesi Areata (Saç Kıran)

Havuzlar hangi hastalıklara neler olabilir?

Havuzların dezenfeksiyonunda kullanılan klorlu kimyasallar her ne kadar bizi zararlı bakterilerden korusa da uzun süre suda kalındığında bu kimyasalların derimiz, saç ve tırnaklarımızda bazı olumsuz etkileri oluyor.

Derimizin nemini sağlayan yağ tabakayı (seramidler gibi) azaltarak derimizde kuruluk, gerginlik, hassasiyete sebep olurken saç ve tırnaklarımızın kolay kırılmasına, ayrışmasına sebep oluyor.

Havuzdan bulaşabilecek çeşitli enfeksiyonlar açısından da dikkatli olmalıyız.

Bunlardan biri mantar enfeksiyonları. Nemli ortamda kolayca oluşabilen Pitriazis Versikolor dediğimiz mantar enfeksiyonu özellikle sırt, göğüs, boyun, kolların üst kısımlarında yerleşir. Kaşıntılı değildir, yuvarlak, kahverengi bazen de beyaz lekelere sebep olur.

Ayrıca iyi dezenfekte edilmeyen havuzlardan bulaşabilen bazı bakteriyel enfeksiyonlar özelikle ellerde kaşıntılı, ağrılı kızarık kabarıklıklara sebep olabiliyor. Bunlara havuz granülomu diyoruz.

Siğil, molluskum gibi bazı viral deri enfeksiyonları da çıplak ayak ile temas ettiğimiz yerlerden bulaşabilir.

Çocuklarda sık görülen el-ayak-ağız hastalığı da havuzlardan bulaşabilen bir diğer viral enfeksiyon çeşidi. Hem vücutta, ağız içinde döküntülere sebep oluyor hem de hafif ateş, iştahsızlık gibi semptomlar da görülebiliyor.

Saçlarımızı klorlu suyun zararlı etkilerinden korumak için suya girmeden 30 dakika önce yağ bazlı bir saç spreyi ya da losyonunu saçlarımıza uygulayalım. Vücuda suya dayanıklı bir güneş koruyucu seçmeliyiz. Vücuda güneş koruyucu haricinde sürülen losyonlar klor ya da güneş koruyucu ile etkileşebilir ve allerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bu nedenle suya girmeden önce nemlendirici krem yerine sadece güneş koruyucu krem sürmemiz yeterli olacaktır.

Mantar enfeksiyonlarından korunmak için havuz kenarlarına vücudunuzu temas ettirmemek, havuzdan hemen sonra duşunuzu alıp kurulanmak gerekir. Vücudun nemli, terli kalması mantar enfeksiyonlarına yatkınlığı artıracaktır. Bu nedenle ıslak mayo ile uzun süre kalınmamalı, şezlonga havlusuz uzanılmamalı.

İyi dezenfekte edildiğinden emin olunmayan havuzlara girilmemeli.

Ayaklarımıza havuz çorapları/patikleri giymek zeminden bulaşabilecek enfeksiyonlara karşı koruyucu olacaktır.

Mesafe ve hijyen kurallarına havuzda nasıl dikkat edilebilir?

İyi temizlendiğinden emin olduğumuz, kalabalık olmayan havuzlar tercih edilmeli. Havuz öncesi ve sonrası duş alınmalı. Uzun süre havuzda kalınmamalı.

Kimler risk altında? Özellikle hangi cilt tipleri dikkat etmeli?

Allerjik, hassas cildi olan, atopik dermatiti olan, klora karşı deri hassasiyeti olanların havuza çok sık girmemesi ya da suya dayanıklı güneş koruyucu kremlerini sürüp, havuzda kısa süre kalması, çıkar çıkmaz duşlarını alıp ciltlerine uygun nemlendiricileri sürmeleri gerekir. Siğil, molluskum gibi derisinde bulaşıcı viral enfeksiyonu olan kişilerin tedavisini olmadan havuza

girmemesi gerekir. Elinde, ayağında açık yarası olanlar dışarıdan gelebilecek enfeksiyonlara açık olduğu için yara iyileşene kadar havuza girmemeli.

Havuz Hastalıkları

Egzama: Belirtileri, Tedavisi ve Nedenleri


Dermatit, günlük hayatta çok sık karşılaşılan, egzama olarak da bilinen ve çok çeşitli yaş aralıklarında her iki cinsiyette de görülebilen bir cilt rahatsızlığıdır. Beklenmedik anlarda alevlenebilen, kaşıntılı bir durum olduğu için kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Egzama; çok sayıda nedeni ve birden fazla türünün olması, başka deri hastalıkları ile karışabilmesi, belirtilerinin kişiden kişiye farklılık göstermesi bakımından önemli bir cilt hastalığıdır ve tedavisinde uzmanlık şarttır.


Egzama kaşıntılı, cildin kızarması ve kabarık bir görünüm almasıyla karakterize bir hastalıktır. Deri sağlıklı görünümünden uzaklaşmıştır. Bununla birlikte ciltte kuruluk, çatlama ve su dolu kabarcıklar oluşabilir.
Atopik dermatit genellikle çocukluk çağı egzaması olarak bilinen bir egzama türüdür. Atopi, alerjik hastalıklara kalıtsal olarak yatkınlık anlamına gelir ve alerji ile ilişkili diğer hastalıklarda da kullanımı söz konusudur. Buradan da anlaşılacağı üzere bazı egzama türleri alerjik bünyelerde daha sık rastlanan fakat başka sebeplerle de tetiklenen bir cilt hastalığıdır. Ailesinde genetik olarak alerji durumu olan bireylerde diğer bireylere kıyasla görülme sıklığı çok daha yüksektir. Atopik egzama hastaların büyük çoğunluğunda (%90) 5 yaşından önce ortaya çıkar ve genellikle ergenliğe doğru gerilerken nadiren de olsa erişkin yaşta da görülebilmektedir. Atopik dermatit denilen çocukluk çağı egzaması ilerleyen yaşlarda astım ve daha sonra allerjik rinite ilerleyebilir. Bu sürece ''atopik yürüyüş'' denilmektedir. Yani; çocukluk çağında oluşan egzama kişinin ilerleyen dönemlerinde alerji ile tetiklenen rinit, astım gibi bazı hastalıklara da yatkınlığını artırabilir. Bu durum kişinin hem çocukluk çağı hem de yetişkinlik süresince hayat kalitesini olumsuz etkilemesine sebep olur.


Atopik dermatitin kişiden kişiye değişmekle birlikte en sık görülen belirtisi cilt kuruluğudur. Özellikle gece uyku sırasında şiddetlenen kaşıntılı bu egzama, genellikle dirsek, diz kıvrımı, boyun gibi katlantı bölgelerinde; rengi pembe, kırmızı, kahverengiye kadar değişebilen yaralar şeklinde görülür. Ayrıca ellerde, ayaklarda, göz kapaklarında, bebeklerde kafada görülebilir. Kişi bu lekeleri kaşıdığı için ve cilt bariyeri bozulduğu için zamanla kabuklanma ve iltihaplanma görülür. Kişide özellikle gece olan yoğun kaşıntı nedeniyle uykusuzluk vb. durumlar görülmeye başlar. Cilt kuruduğu için hassaslaşır ve kızarmaya meyilli bir hale gelir. Bazı yerlerde kalınlaşmış bir deri görülebilir. Cilt bütünlüğünün bozulması, cildin dışarıdan gelebilecek tüm etkenlere karşı savunmasız kalması bazı enfeksiyonlara, mevcut egzamadan başka problemlere de sebep olabilir. Bu durum tedaviyi daha da güçleştirir. Cilt, bariyer tabakası bozulduğu zaman normal fonksiyonu olan su tutma, nem dengesini sağlama, mikroorganizmalara karşı deriyi ve vücudu savunma gibi asıl işlevlerini yerine getiremez. Genellikle bu belirtiler ataklar şeklinde gelir ve şiddetlendiği dönemler haricinde kişi rahatsızlık duymayabilir.


Atopik dermatit oluşumunda genetik faktörlerin etkili olduğu bilinse de ortaya çıkma sebebi tam olarak bilinmemektedir. Genetik ile birlikte çevresel faktörelerin de atopik egzama başlamasında ve alevlenmesinde etkili olduğu bilinmektedir. Bazı yiyecekler ve vücuda temas eden kıyafetler vücutta aşırı reaksiyona sebep olabilir ve atopik dermatit alevlenmesine sebep olabilir. Bu durum kişiden kişiye değişmekle birlikte; özellikle kış aylarında giyilen yün kıyafetler, banyoda ve el yıkamada kullanılan kimyasal içerikli sabun, şampuan ve duş jelleri, stres, bazı enfeksiyonlar ve yiyecekler ile birlikte ev tozu akarları, hayvan tüyleri, ilkbaharda artan polenler ve yoğun güneş maruziyeti de bu egzamanın alevlenmesine sebep olabilir. Atopik dermatit olgularının önemli bir kısmı yaş ile birlikte gerileme göstermekle birlikte, hastaların bir kısmında ergenlik ve yetişkin dönemde de devam edebilir, hatta ileri yaşta da ortaya çıkabilmektedir. Genetik olarak hem annede hem babada alerjik hastalıkların olduğu çocuklarda görülme olasılığı sadece ebeveynlerin birinde alerjik hastalık olan çocuklara göre daha sıktır. Atopik dermatit, astım, alerjik rinit gibi alerjik hastalıklar birbirini takip edebildiği için çocuklar takip edilmelidir. Örneğin, egzama görülen çocuklarda yaş ilerlediğinde alerjik rinit, alerjik astım gibi rahatsızlıklar da görülebilir..


Atopik dermatit, şiddeti mevsimsel olarak değişebilen bir hastalıktır. Kalıcı bir tedavisi olmamakla birlikte semptomlar sırasında alınan önlemler sonucu hastalığın atak dönemi daha hafif bir şekilde atlatılabilir. Bazı vakalarda tedaviye gerek duymadan belirtiler kendi kendine geçebilir. Egzamada tedavinin asıl amacı cilt bariyerinin korunması, cildin nemlendirilerek kuruluğun giderilmesi, kaşıntının giderilerek yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve kaşıntıya bağlı ciltte oluşabilecek enfeksiyonların önlenmesidir. Atak dönemlerinin dışında normal cilde göre daha hassas olan atopik cildin sağlıklı halde tutulabilmesi için de koruyucu önlemler almak gerekmektedir.
Atopik dermatitte temel tedavi cildin nemlendirilmesidir. Bunun dışında, kaşıntının şiddetli olduğu bölgelere kısa süreli kortizonlu ve devamında kortizonsuz kremler verilmektedir. Egzamaların üzerine eklenebilen bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için lokal olarak uygulanan antibiyotikli kremler ya da şiddetli enfeksiyon olması durumunda ağızdan antibiyotik tedavileri de verilebilmektedir. Ayrıca kaşıntıyı baskılamak için antihistaminik şuruplar da verilir. Bütün bu tedavilerle gerilemeyen, şiddetli atopik dermatit tedavisinde sistemik kortizonlu ilaçlar ya da bu egzamayı alevlendiren hücreleri baskılayan bazı ilaçlar da dermatoloğunuz tarafından uygun görülürse başlanabilir. Atopik dermatit hastalarında cilt kuruluğu kaşıntı ve hastalık alevlenmesine sebep olabildiği için cildin nem dengesini geri kazanması amacıyla düzenli periyotlarla cilt özel kremlerle nemlendirilir. Hastanın günlük olarak yeterli su içmesi de burada önem taşır. Hastalık alevlenmesinde kısa süreli kullanılan kortizonlu kremlerin mutlaka dermatoloğunuzun önerdiği şekilde kullanılması önemlidir. Kortizonlu kremler her ne kadar lokal olarak uygulansa da cilt üzerinde incelme, kılcal damar görünümünde artış, çatlak oluşumu gibi yan etkilere neden olabilir. Çok çeşitli egzama kremleri bulunmakla birlikte kişinin yaşına ve hastalığının şiddetine göre farklı tip kremler reçete edilebilmektedir.

Egzema

Çok şiddetli olmadığı sürece deri yanıklarında ilk müdahale nasıl olmalı?

Yanığı soğutun: Yanık bölgeyi hemen soğuk musluk suyuna tutun veya soğuk-ıslak kompresler uygulayın. Bunu yaklaşık 10 dakika ya da ağrı geçene kadar yapın.

Günde 2-3 kez vazelin uygulayın: Enfeksiyona neden olabileceğinden yanığa merhem, diş macunu, tereyağı gibi şeyler sürmeyin. Antibiyotikli krem uygulamayın.

Yanığı yapışmaz, steril bir bandajla örtün: Su kabarcıkları oluşursa alanı kapalı tutarken, kendi kendisine iyileşmesine izin verin. Patlatmayın ya da soymayın.

Ağrı kesici ilaç alabilirsiniz: Asetaminofen ya da ibuprofen içeren ilaçlar ağrıyı hafifletmeye ve yangıyı baskılamaya yardımcı olur.

Bölgeyi güneşten koruyun: Yanık iyileştiğinde SPF 30 veya daha yüksek faktörlü güneş koruyucularla, şemsiye altında, gölgede kalmaya dikkat edilmeli, koruyucu giysiler giyilmeli. Güneşten korunmak, yanık kaynaklı kızarıklık bazen haftalarca sürebildiği için yara izini en aza indirmeye yardımcı olacaktır.

Evde uygulanabilecek kolay önerileriniz var mıdır?

Islak pansuman yapılmalı ve sık sık değiştirilmeli. Evdeki temiz bir tülbent, gazlı bezi sık sık musluk suyuyla ıslatıp yanık bölgesinin soğuk kalması sağlanmalı.

İlaç yoksa nasıl idare edilmeli? Yoğurt sürmek vs iyi gelir mi?

Yoğurt, diş macunu vs sürmek doğru değil. Bunlar enfeksiyona eğilimi artırabilir. Amacımız hasar gören deriyi serinletmek, soputmak olmalı. Bunu suyla yapabiliriz.

Yanıklarda en sık yapılan yanlışlar neler? Mesela yanan bölge bandajla sarılmalı mı? Açık mı bırakılmalı?

Birinci derece yanıklarda kızarıklık olan bölgenin kapatılmasına gerek yok, akut durumda ıslak pansuman için yanma hissi giderildikten sonra nemlendirici kremler sürülmesi ve açık bırakılması yeterli olur. Ancak 2. Ve 3. Derece yanıklarda su kabarcıkları ve açık yaralar oluşacağı için yanığınızın şiddetine uygun, doktorunuz tarafından önerilen kremlerle kapalı pansuman yapılması uygun olacaktır. Yaranın kuruması için açık tutulması düşüncesi yanlıştır.

Hangi belirtiler olduğunda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı? Hangi aşamaya kadar evde idare etmeli?

Sadece kızarıklık olması durumunda birinci derece yanık olarak değerlendirilir, evde tedavi yeterli olacaktır. Ancak bebek ve küçük çocuklarda ya da yaşlılarda vücudun geniş bir alanının yanması durumunda birinci derece de olsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Bunun dışında su toplaması olması, açık yaraların oluşması durumunda, derimizin derin katmanlarının da etkilendiği bilinmeli ve mutlaka bir sağlık kuruluşuna vakit kaybetmeden başvurulmalıdır.

Yanıklar uygun tedavi edilmediğinde ikinci derece yanık üçüncü dereceye ilerleyebilir. İz kalabilir. Eklem bölgesinde oluşan yanıklar tedavi edilmediğinde kontraktürler oluşur ve eklem kısıtlılığı gelişebilir. Açık yaralar enfekte olabilir, bu bölgelerden ciddi su kaybı olabilir ve bu durum hayati tehlike oluşturabilir.

En hassas ciltler hangileri? Hangi cilt tipleri daha hızlı iyileşir? Zor iyileşen, hassas cilt tipleri hangileri?

Deri rengine ve güneş ışığına verdiği yanıta göre 6 tip deri vardır. Bunlardan birincisi açık beyaz renk deriye sahip olan kolayca yanan hiç bronzlaşmayanlardır. Altıncısı ise siyah deri rengine sahip olan hiç yanmayan sadece bronzlaşan kişilerdir. Yani açık deri rengine sahip olanlar yanıklara karşı daha hassastır ancak oluşan yanık geçtikten sonra oluşan lekeler açık tenlilerde daha az kalıcıdır. Koyu tenlilerde yanık daha zor oluşsa da leke kalma ihtimali daha yüksektir.